"Mo meneer, meug 'k nog iets zeggen? Woar da ze wel iets an zoen moet'n doen: 't is ier ol vo de vremde", "De vremde kriegen 't ier ol vo niet", "we goan winder d' er wel vo werken", "we zoen beter us eigen mens'n helpen",...
Talloze keren heb ik dit voorbij jaar mogen horen. Tijdens de huisbezoeken eerst voor de gemeenteraad, daarna voor de nationale verkiezingen. Talloze keren. En dat was dan nog de kleine fractie die het durfde te zeggen.
We weten ondertussen dat wellicht meer dan 40% van de Vlamingen zo denkt. De kiezers van het Vlaams Belang, een groot deel van de kiezers van de N-VA en als we het aandeel kiezers zien in elke partij dat het cordon wil laten sneuvelen, zal die 40% mogelijk nog optimistisch zijn.
Vanwaar komt die frustratie? Telkens als mijn gesprekspartner het enigszins toeliet ging ik het gesprek aan.
Dat er te weinig sociale woningen zijn. Is dat de schuld van 'de vremde'?
Iedereen die het moeilijk heeft, heeft recht op een sociale woning. Is het dan niet de schuld van de overheid dat er veel te weinig sociale woningen zijn? Waardoor de mensen inderdaad terecht gefrustreerd geraken. En 'naar beneden' schoppen. In plaats van kwaad te zijn op de echte verantwoordelijken? De partijen die onvoldoende investeren? Diegenen die cadeaus geven aan de grote bedrijven en dan weer moeten besparen op het sociaal beleid?
Twee gezinnen op één week tijd vroeg ik - gezien hun leefsituatie - of ze op de wachtlijst stonden voor een sociale woning. Het antwoord was telkens neen. Ze hadden allebei wel de eerste stappen gezet. Maar de procedure was te zwaar. Al die gegevens, papieren opvragen,... En dus hadden ze het opgegeven.
En de persoon die de intake deed van de huisvestingsmaatschappij? Had die hen niet gecontacteerd om hen te helpen, zo nodig zelf zaken op te vragen? Neen, daar hadden ze niets meer van gehoord.
En inderdaad. 'Onze' mensen moeten óók geholpen worden. Wie hier aankomt wegens asiel is gekend door het OCMW. Dat is de realiteit. De kans is dus groter dat zij de ondersteuning krijgen die ze nodig hebben.
Maar er zijn veel te weinig maatschappelijk werkers. Dat is ook een realiteit. Ze hebben zo weinig mensen dat ze amper buiten kunnen komen. De mensen die niet automatisch in het systeem komen moeten dus maar zelf naar het OCMW komen. Maar ze vinden 'de weg' niet, durven niet uit schaamte, of zijn gewoonweg platgeslagen. Hebben de kracht niet.
We zouden véél meer maatschappelijk werkers moeten hebben. Zodat ze buiten kunnen komen, outreachend werken. Net als ik huisbezoeken kunnen doen. Want de armoede, dat zie je meestal snel als de mensen hun deur open doen. En vaak moeten ze hem zelfs nog niet open doen. Het raamwerk zegt soms al veel. Dan zouden ze samen kunnen zitten met die mensen. Kijken of ze kunnen helpen. In een vroeg stadium van de problemen. Met hen overlopen voor welke steun ze in aanmerking komen. Want er is veel: allerlei lokale maatregelen, sociale pasjes, sociale energietarieven, tussenkomsten in mazoutkosten, medicijnen, mantelzorgpremies, schoolpremies,... maar de mensen kennen ze niet, vragen ze dus ook niet aan. En zo blijven de mensen in de kou staan. Geraken ze er financieel en emotioneel niet meer bovenop. Niet alleen 'onze' mensen trouwens, maar ook allochtone mensen die niet meer in het systeem zitten. Het is dus niet hún schuld. Het is de schuld van diegenen die continu willen afslanken, besparen,... Want ze besparen op de mensen.
Begrijp je? Het is in feite heel eenvoudig. Misbruik moet eruit. Van iedereen. Want overal heb je goeie en slechte. Maar voor de rest moeten we niet stampen naar beneden. Naar diegenen die ook moeilijk hebben. We moeten stampen naar boven. Zij zijn de schuldigen die ervoor zorgen dat we jaloers worden op elkaar omdat er gewoon te weinig is. Zij moeten zorgen dat er voldoende sociale woningen zijn. Zorgen dat lonen en uitkeringen voldoende hoog zijn in plaats van nog een indexsprong toe te passen. Zorgen dat er voldoende maatschappelijk werkers zijn zodat ze hun werk goed kunnen doen en de mensen goed kunnen begeleiden. Zorgen dat de wachtlijsten weggewerkt worden zodat mensen in nood geholpen worden. Enzovoort. Zij zijn de schuldigen. Niet die vremde.
En dan merk je toch dat je mensen aan het denken zet. Hoop je dat het standhoudt als ze weer eens via de media of ongefilterd op facebook stereotypen of gewoonweg opruiende berichten binnen krijgen.
Rechts en extreem-rechts biedt echter geen oplossingen. Wat gaan ze doen? Iedereen met een andere origine terugsturen zodat er plaatsen vrij komen? Meer investeren in maatschappelijk werkers voor detectie en begeleiding? Meer investeren in armoedebestrijding, hogere pensioenen, het wegwerken wachtlijsten, een maximumfactuur in de woonzorgcentra? Een sterkere sociale zekerheid? Volwaardige jobs met correcte lonen. Neen, dat zijn hun prioriteiten niet. Dus waar ligt hun oplossing dan?
