Voor de regionale krant De Weekbode kreeg mijn echtgenote de vraag voorgeschoteld of ze bang is na de aanslagen in Frankrijk. Toen ik haar reactie hier wou posten wou ik dit kaderen en stelde ik vast hoe moeilijk het is hierover iets neer te pennen. Ik kwam er de eerste dagen na de aanslagen niet toe en ook nu nog vind ik het enorm moeilijk. Je suis Charlie? Ik weet het niet. Vrijheid van meningsuiting vind ik een absolute basiswaarde van onze democratie. Maar ik zou het nu zelf ook weer helemaal nooit in mijn hoofd halen om bepaalde cartoons op papier te zetten, daarvoor hecht ik te zeer aan wederzijds respect.
Als ik bezorgd ben, dan is dat niet zozeer voor een terroristische aanslag. Ieder rationeel mens weet dat de kans dat je dat overkomt onnoemelijk klein is. Waar ik vooral bezorgd voor ben is de mechanismes die dit mogelijk in gang zal zetten, tot welke kettingreactie dit zal leiden, welke impact dit zal hebben op onze samenleving, de manier waarop we samenleven.
Uiteraard moet elk terrorisme nationaal en internationaal tegengegaan worden. We hoeven maar naar enkele Afrikaanse en Arabische landen te kijken om te zien welke grote schade fanatici kunnen aanrichten als ze hun gang kunnen gaan. Maar laat ons alsjeblieft niet evolueren naar een samenleving waar angst en wantrouwen de bovenhand hebben.
We moeten ook absoluut vermijden dat die angst en dat wantrouwen onnodig en/of kunstmatig worden gevoed. Daarover ben ik eveneens bezorgd.
Bij een aantal zaken die nu gebeuren stel ik toch grote vraagtekens. De beslissing om het leger in te zetten, wat één en ander nog meer op scherp zet, alleen al psychologisch, vind ik alleszins zeer verregaand en discutabel. Een burgemeester die met de boodschap op televisie komt dat als er een aanslag zal zijn dat dat in zijn stad zal zijn, die is volgens mij met iets anders bezig dan met de veiligheid en het welzijn van zijn inwoners ... Ik hoop dat dit niet de richting is die het verder zal uitgaan want als de geschiedenis iets geleerd heeft is dat een maatschappij zeer snel kan verglijden.
Proportionele veiligheidsmaatregelen zijn noodzakelijk, maar waar ik minstens evenveel belang aan hecht zijn antwoorden (of pogingen daartoe) op de vraag hoe we onze samenleving hechter kunnen maken, hoe we de jeugd meer toekomstkansen kunnen bieden, hoe we de democratische verworvenheden beter in de verf kunnen zetten, hoe we burgers die in de nesten zitten beter kunnen helpen, hoe onze instituten kunnen vermijden dat steeds meer mensen zich dermate niet meer herkennen of gefrustreerd zijn in onze samenleving dat ze er zich tegen gaan keren, of we het Westers buitenlands beleid misschien ook niet eens onder de loep moeten nemen, ... En die antwoorden moeten er niet alleen zijn voor de camera, er moeten maatregelen en de nodige financiële middelen aan verbonden worden.
Veiligheidsmaatregelen kunnen de plannen van een extremist dwarsbomen, al is absolute veiligheid een illusie. Maar we moeten vooral de bron van extremisme wegnemen zoniet zullen zelfs extreme veiligheidsmaatregelen niet volstaan en wordt onze samenleving onleefbaar. Ook die bron van extremisme kan je onmogelijk volledig elimineren maar een samenleving die daar niet maximaal op inzet maar mensen op een bepaald moment opgeeft, die ondermijnt zichzelf. Dit gaat niet alleen over het vermijden van terrorisme. Dit gaat erover aan welke samenleving we werken voor onszelf en alle generaties na ons: een samenleving van angst of een samenleving van hoop.
Mijn inleiding werd dus al snel veel langer dan de ruimte die mijn echtgenote kreeg :-) Vanuit haar achtergrond klonk het als volgt: "Zoals elke zinnige mens vind ik het verschrikkelijk wat er gebeurd is. Mijn gedachten gaan naar de getroffen families. Maar angst heb ik niet, zeker niet in Torhout. Wat me treft is hoe snel de tentakels van haat en onverdraagzaamheid vat hebben op normale mensen. Na 9/11 werd een moslimjongen tijdens de corrida in Torhout met stenen bekogeld. Ook nu zijn er in Europa aanslagen tegen moslims geweest. Nogmaals wordt het duidelijk hoe fragiel de mensenrechten en democratische waarden zijn. Maar het signaal van de optocht met miljoenen mensen was ontroerend."
Als ik bezorgd ben, dan is dat niet zozeer voor een terroristische aanslag. Ieder rationeel mens weet dat de kans dat je dat overkomt onnoemelijk klein is. Waar ik vooral bezorgd voor ben is de mechanismes die dit mogelijk in gang zal zetten, tot welke kettingreactie dit zal leiden, welke impact dit zal hebben op onze samenleving, de manier waarop we samenleven.
Uiteraard moet elk terrorisme nationaal en internationaal tegengegaan worden. We hoeven maar naar enkele Afrikaanse en Arabische landen te kijken om te zien welke grote schade fanatici kunnen aanrichten als ze hun gang kunnen gaan. Maar laat ons alsjeblieft niet evolueren naar een samenleving waar angst en wantrouwen de bovenhand hebben.
We moeten ook absoluut vermijden dat die angst en dat wantrouwen onnodig en/of kunstmatig worden gevoed. Daarover ben ik eveneens bezorgd.
Bij een aantal zaken die nu gebeuren stel ik toch grote vraagtekens. De beslissing om het leger in te zetten, wat één en ander nog meer op scherp zet, alleen al psychologisch, vind ik alleszins zeer verregaand en discutabel. Een burgemeester die met de boodschap op televisie komt dat als er een aanslag zal zijn dat dat in zijn stad zal zijn, die is volgens mij met iets anders bezig dan met de veiligheid en het welzijn van zijn inwoners ... Ik hoop dat dit niet de richting is die het verder zal uitgaan want als de geschiedenis iets geleerd heeft is dat een maatschappij zeer snel kan verglijden.
Proportionele veiligheidsmaatregelen zijn noodzakelijk, maar waar ik minstens evenveel belang aan hecht zijn antwoorden (of pogingen daartoe) op de vraag hoe we onze samenleving hechter kunnen maken, hoe we de jeugd meer toekomstkansen kunnen bieden, hoe we de democratische verworvenheden beter in de verf kunnen zetten, hoe we burgers die in de nesten zitten beter kunnen helpen, hoe onze instituten kunnen vermijden dat steeds meer mensen zich dermate niet meer herkennen of gefrustreerd zijn in onze samenleving dat ze er zich tegen gaan keren, of we het Westers buitenlands beleid misschien ook niet eens onder de loep moeten nemen, ... En die antwoorden moeten er niet alleen zijn voor de camera, er moeten maatregelen en de nodige financiële middelen aan verbonden worden.
Veiligheidsmaatregelen kunnen de plannen van een extremist dwarsbomen, al is absolute veiligheid een illusie. Maar we moeten vooral de bron van extremisme wegnemen zoniet zullen zelfs extreme veiligheidsmaatregelen niet volstaan en wordt onze samenleving onleefbaar. Ook die bron van extremisme kan je onmogelijk volledig elimineren maar een samenleving die daar niet maximaal op inzet maar mensen op een bepaald moment opgeeft, die ondermijnt zichzelf. Dit gaat niet alleen over het vermijden van terrorisme. Dit gaat erover aan welke samenleving we werken voor onszelf en alle generaties na ons: een samenleving van angst of een samenleving van hoop.
Mijn inleiding werd dus al snel veel langer dan de ruimte die mijn echtgenote kreeg :-) Vanuit haar achtergrond klonk het als volgt: "Zoals elke zinnige mens vind ik het verschrikkelijk wat er gebeurd is. Mijn gedachten gaan naar de getroffen families. Maar angst heb ik niet, zeker niet in Torhout. Wat me treft is hoe snel de tentakels van haat en onverdraagzaamheid vat hebben op normale mensen. Na 9/11 werd een moslimjongen tijdens de corrida in Torhout met stenen bekogeld. Ook nu zijn er in Europa aanslagen tegen moslims geweest. Nogmaals wordt het duidelijk hoe fragiel de mensenrechten en democratische waarden zijn. Maar het signaal van de optocht met miljoenen mensen was ontroerend."