Slinger doorgeslagen
Gelukkig hoeft het publiek niet te betalen voor de gemeenteraad want met de jaren krijg je minder en minder waar voor je geld door de ingrepen van de Vlaamse overheid. Vanaf nu komt daar nog bij dat de begrotingsdiscussie nagenoeg een formaliteit wordt. Zo waren er vanavond éénendertig punten af te handelen, waaronder de begroting 2015 en de meerjarenbegroting zowel van de Stad als het OCMW, en om 21:37 stond het publiek al op straat. Toen ik nog in Lovendegem zetelde hadden we over zo'n begroting vooraf een drie uur durende commissievergadering en dan nog eens een debat over de resterende twistpunten in de gemeenteraad. Een gemeenteraad tot na middernacht is nu ook niet de bedoeling maar de slinger lijkt nu toch wel doorgeslagen naar de andere kant.
Begrotingsdebat op half uur afgerond
In feite kan de oppositie met de stukken die zij nu voorgelegd krijgt van de meerderheid nog weinig aanvangen. Het is ook een keuze van de meerderheid. De absolute CD&V-meerderheid kan gerust meer informatie bezorgen aan de oppositie, maar ziet daar blijkbaar het nut niet van in. Dit tot onvrede van die oppositie. Zo maakt ze het de oppositie moeilijker om kritiek te geven, maar anderzijds beperkt ze ook de mogelijkheid om een gedragen begroting en beleid tot stand te brengen (wat over de grenzen van meerderheid en oppositie wel degelijk kan) of dat de oppositie ook de gelegenheid krijgt om vernieuwende pistes aan te dragen. Want oppositie betekent niet alleen negatieve kritiek. Minstens even belangrijk is het om zelf ook positieve voorstellen aan te dragen. Denken we maar terug aan het voorstel van de SP.a om de verzekeringen aan te besteden, wat de stad nu 110.000 € kosten bespaart. Mooi meegenomen is dat in tijden van besparingen. De manier van aanpak zorgde er nu dan ook voor dat de fractie SP.a-Groen de begroting van 2015 integraal afkeurde.
OCMW springt het Stadsbestuur bij
Wat we uit het begrotingsdebat leerden is dat de Stad haar financiële verplichtingen enkel kan nakomen door een groot deel van de reserves van het OCMW af te romen. Principieel kan je je de vraag stellen of dat problematisch is. Stad en OCMW werken samen en het OCMW krijgt jaarlijks een bedrag van 1,6 tot 1,9 miljoen euro van de Stad. Nu de Stad financiële problemen heeft kan het OCMW dus bijspringen. Of dat de bedoeling is, is natuurlijk een andere vraag.
Vingers kruisen
Structureel is die reserve gebruiken geen oplossing maar tijdelijk kan het wel helpen als je er effectief in slaagt om een ommeslag te realiseren. Met andere woorden, als je binnen enkele jaren je besparingsdoelstellingen niet hebt gerealiseerd (op een structurele manier en niet door eenmalige inkomsten), dan zit het volgend college in 2019 met een serieus probleem en bovendien geen reserve meer om de symptomen te onderdrukken. Ik zwijg dan nog over het scenario dat de inkomsten die de Stad nu verwacht (onder meer uit de personenbelasting) nog sterker dalen doordat de jongeren die de schoolbanken verlaten en ouderen diegenen na ontslag een andere job zoeken geen job vinden door de crisis. Dat betekent niet alleen minder inkomsten voor de Stad via de personenbelasting. Het betekent ook nog eens extra uitgaven (onder meer het leefloon via het OCMW). Ik wil geen zwartkijker zijn, maar hopelijk heeft de Stad dit risico voldoende hoog ingeschat.
Meevallers en tegenvallers spelen (te) grote rol
Zowel het werkingsbudget als het personeelsbudget wordt bevroren. De traditionele lichte stijging van dit budget wordt dus doorbroken. Maar zal dat volstaan en hoe realiseer je dat? Dat schepen van financiën De Roo nog toegaf dat hij bovendien angstvallig uitkijkt naar de onaangename verrassingen van de Vlaamse en federale regering die nagenoeg maandelijks op de steden en gemeenten afkomen, toonde wel aan dat ook hij er niet gerust in is. Wat het personeel betreft rekent men op enkele personeelsleden die de komende jaren op pensioen gaan, zal men wellicht twee keer nadenken om mensen die een andere job vinden te vervangen en verder wil men het jaar per jaar bekijken. Men wil dus klaarblijkelijk ontslagen vermijden maar de schepen van personeel gaf ook toe niet over een glazen bol te beschikken.
Hoge belastingen maar lage inkomsten
Nochtans zijn de belastingstarieven in Torhout toch hoog. De meerderheid verdedigt zich door te stellen dat haar toeslag op de personenbelastingen wel hoog is, alsook de opcentiemen, maar dat zij uit die opcentiemen maar weinig inkomsten ontvangen. Dit omdat het kadastraal inkomen van de woningen in Torhout in de jaren '70 in feite te laag werd geraamd. Daardoor krijgt Torhout met hoge opcentiemen (1.750 is veel hoger dan het Vlaams gemiddelde van 1.356) toch maar lage inkomsten. Zodoende worden de inwoners volgens het college dus niet excessief belast. Maar gaat die redenering ook op voor nieuwe woningen die de laatste 20 jaar gebouwd zijn? Alleszins voor de hoge personenbelasting gaat die redenering niet op. De inwoners van Torhout verdienen niet minder dan de gemiddelde Vlaming en dragen dus zeker hun steentje bij aan de Stadskas.
Totale belastingsdruk laag
Volgens het schepencollege is de totale belastingsdruk in Torhout laag en levert dit per inwoner minder op dan in vele steden en gemeenten. Zo betaalt men 'maar' 680 euro per inwoner aan de Stadskas, terwijl het Vlaams gemiddelde op 797 euro staat. Het is echter onduidelijk welke factoren meespelen bij dit lage cijfer. Is het bijvoorbeeld omdat het Stadsbestuur weinig KMO-zones en nieuwe woonwijken telt? Of spaart het Stadsbestuur echt de inwoners? Om daarover te oordelen zou je dus een diepgaande analyse moeten krijgen, maar zoals eerder gezegd, wat de oppositie krijgt is beperkt tot een nietszeggend bundeltjes cijfers zonder vergelijkingspunten.
Torhout onderbedeeld?
Waar de meerderheid wel meermaals op terugkwam is dat Torhout erg weinig middelen krijgt uit het gemeentefonds. Dit zijn de middelen die de Vlaamse overheden over de steden en gemeenten verdeelt. Daarbij worden allerhande parameters gehanteerd en volgens de meerderheid spelen enkelen in het nadeel van Torhout. Dit kan zijn. Maar dat is alleszins geen nieuw gegeven. Hilde Crevits zei ook dat Torhout er niet op moet hopen dat hier binnenkort verandering in zal komen. Eerst zou er een grote stijging moeten zijn van het gemeentefonds want de steden en gemeenten die nu meer krijgen staan ook op hun strepen. Ik begreep het alleszins zo dat Torhout niet op de hulp van de Vlaamse of federale overheid moet rekenen, zelfs integendeel.
Besluit?
Neen, echt goedgemutst werd je niet van het begrotingsdebat. De vraag wiens fout dit is, waar de N-VA tot vervelens toe op hamert, of er in het verleden fouten gemaakt zijn, ... is misschien wel relevant maar zet weinig zoden aan de dijk. Het is nu alle zeilen bijzetten en samen nadenken hoe de Stad haar inwoners, en vooral diegenen die het moeilijker hebben of moeilijker zullen krijgen, de komende jaren toch het maximum kan bieden zonder allerlei lasten (sluiks) te verhogen. Dat zal dan moeten gebeuren door maximaal in te zetten op efficiëntie, op vinkenslag te zitten voor eventuele opportuniteiten die zich aandienen en de voelsprieten maximaal uit te steken om mee te zijn met nieuwe (technologische) ontwikkelingen. Het worden alleszins moeilijke jaren voor de beleidsmakers ...
Gelukkig hoeft het publiek niet te betalen voor de gemeenteraad want met de jaren krijg je minder en minder waar voor je geld door de ingrepen van de Vlaamse overheid. Vanaf nu komt daar nog bij dat de begrotingsdiscussie nagenoeg een formaliteit wordt. Zo waren er vanavond éénendertig punten af te handelen, waaronder de begroting 2015 en de meerjarenbegroting zowel van de Stad als het OCMW, en om 21:37 stond het publiek al op straat. Toen ik nog in Lovendegem zetelde hadden we over zo'n begroting vooraf een drie uur durende commissievergadering en dan nog eens een debat over de resterende twistpunten in de gemeenteraad. Een gemeenteraad tot na middernacht is nu ook niet de bedoeling maar de slinger lijkt nu toch wel doorgeslagen naar de andere kant.
Begrotingsdebat op half uur afgerond
In feite kan de oppositie met de stukken die zij nu voorgelegd krijgt van de meerderheid nog weinig aanvangen. Het is ook een keuze van de meerderheid. De absolute CD&V-meerderheid kan gerust meer informatie bezorgen aan de oppositie, maar ziet daar blijkbaar het nut niet van in. Dit tot onvrede van die oppositie. Zo maakt ze het de oppositie moeilijker om kritiek te geven, maar anderzijds beperkt ze ook de mogelijkheid om een gedragen begroting en beleid tot stand te brengen (wat over de grenzen van meerderheid en oppositie wel degelijk kan) of dat de oppositie ook de gelegenheid krijgt om vernieuwende pistes aan te dragen. Want oppositie betekent niet alleen negatieve kritiek. Minstens even belangrijk is het om zelf ook positieve voorstellen aan te dragen. Denken we maar terug aan het voorstel van de SP.a om de verzekeringen aan te besteden, wat de stad nu 110.000 € kosten bespaart. Mooi meegenomen is dat in tijden van besparingen. De manier van aanpak zorgde er nu dan ook voor dat de fractie SP.a-Groen de begroting van 2015 integraal afkeurde.
OCMW springt het Stadsbestuur bij
Wat we uit het begrotingsdebat leerden is dat de Stad haar financiële verplichtingen enkel kan nakomen door een groot deel van de reserves van het OCMW af te romen. Principieel kan je je de vraag stellen of dat problematisch is. Stad en OCMW werken samen en het OCMW krijgt jaarlijks een bedrag van 1,6 tot 1,9 miljoen euro van de Stad. Nu de Stad financiële problemen heeft kan het OCMW dus bijspringen. Of dat de bedoeling is, is natuurlijk een andere vraag.
Vingers kruisen
Structureel is die reserve gebruiken geen oplossing maar tijdelijk kan het wel helpen als je er effectief in slaagt om een ommeslag te realiseren. Met andere woorden, als je binnen enkele jaren je besparingsdoelstellingen niet hebt gerealiseerd (op een structurele manier en niet door eenmalige inkomsten), dan zit het volgend college in 2019 met een serieus probleem en bovendien geen reserve meer om de symptomen te onderdrukken. Ik zwijg dan nog over het scenario dat de inkomsten die de Stad nu verwacht (onder meer uit de personenbelasting) nog sterker dalen doordat de jongeren die de schoolbanken verlaten en ouderen diegenen na ontslag een andere job zoeken geen job vinden door de crisis. Dat betekent niet alleen minder inkomsten voor de Stad via de personenbelasting. Het betekent ook nog eens extra uitgaven (onder meer het leefloon via het OCMW). Ik wil geen zwartkijker zijn, maar hopelijk heeft de Stad dit risico voldoende hoog ingeschat.
Meevallers en tegenvallers spelen (te) grote rol
Zowel het werkingsbudget als het personeelsbudget wordt bevroren. De traditionele lichte stijging van dit budget wordt dus doorbroken. Maar zal dat volstaan en hoe realiseer je dat? Dat schepen van financiën De Roo nog toegaf dat hij bovendien angstvallig uitkijkt naar de onaangename verrassingen van de Vlaamse en federale regering die nagenoeg maandelijks op de steden en gemeenten afkomen, toonde wel aan dat ook hij er niet gerust in is. Wat het personeel betreft rekent men op enkele personeelsleden die de komende jaren op pensioen gaan, zal men wellicht twee keer nadenken om mensen die een andere job vinden te vervangen en verder wil men het jaar per jaar bekijken. Men wil dus klaarblijkelijk ontslagen vermijden maar de schepen van personeel gaf ook toe niet over een glazen bol te beschikken.
Hoge belastingen maar lage inkomsten
Nochtans zijn de belastingstarieven in Torhout toch hoog. De meerderheid verdedigt zich door te stellen dat haar toeslag op de personenbelastingen wel hoog is, alsook de opcentiemen, maar dat zij uit die opcentiemen maar weinig inkomsten ontvangen. Dit omdat het kadastraal inkomen van de woningen in Torhout in de jaren '70 in feite te laag werd geraamd. Daardoor krijgt Torhout met hoge opcentiemen (1.750 is veel hoger dan het Vlaams gemiddelde van 1.356) toch maar lage inkomsten. Zodoende worden de inwoners volgens het college dus niet excessief belast. Maar gaat die redenering ook op voor nieuwe woningen die de laatste 20 jaar gebouwd zijn? Alleszins voor de hoge personenbelasting gaat die redenering niet op. De inwoners van Torhout verdienen niet minder dan de gemiddelde Vlaming en dragen dus zeker hun steentje bij aan de Stadskas.
Totale belastingsdruk laag
Volgens het schepencollege is de totale belastingsdruk in Torhout laag en levert dit per inwoner minder op dan in vele steden en gemeenten. Zo betaalt men 'maar' 680 euro per inwoner aan de Stadskas, terwijl het Vlaams gemiddelde op 797 euro staat. Het is echter onduidelijk welke factoren meespelen bij dit lage cijfer. Is het bijvoorbeeld omdat het Stadsbestuur weinig KMO-zones en nieuwe woonwijken telt? Of spaart het Stadsbestuur echt de inwoners? Om daarover te oordelen zou je dus een diepgaande analyse moeten krijgen, maar zoals eerder gezegd, wat de oppositie krijgt is beperkt tot een nietszeggend bundeltjes cijfers zonder vergelijkingspunten.
Torhout onderbedeeld?
Waar de meerderheid wel meermaals op terugkwam is dat Torhout erg weinig middelen krijgt uit het gemeentefonds. Dit zijn de middelen die de Vlaamse overheden over de steden en gemeenten verdeelt. Daarbij worden allerhande parameters gehanteerd en volgens de meerderheid spelen enkelen in het nadeel van Torhout. Dit kan zijn. Maar dat is alleszins geen nieuw gegeven. Hilde Crevits zei ook dat Torhout er niet op moet hopen dat hier binnenkort verandering in zal komen. Eerst zou er een grote stijging moeten zijn van het gemeentefonds want de steden en gemeenten die nu meer krijgen staan ook op hun strepen. Ik begreep het alleszins zo dat Torhout niet op de hulp van de Vlaamse of federale overheid moet rekenen, zelfs integendeel.
Besluit?
Neen, echt goedgemutst werd je niet van het begrotingsdebat. De vraag wiens fout dit is, waar de N-VA tot vervelens toe op hamert, of er in het verleden fouten gemaakt zijn, ... is misschien wel relevant maar zet weinig zoden aan de dijk. Het is nu alle zeilen bijzetten en samen nadenken hoe de Stad haar inwoners, en vooral diegenen die het moeilijker hebben of moeilijker zullen krijgen, de komende jaren toch het maximum kan bieden zonder allerlei lasten (sluiks) te verhogen. Dat zal dan moeten gebeuren door maximaal in te zetten op efficiëntie, op vinkenslag te zitten voor eventuele opportuniteiten die zich aandienen en de voelsprieten maximaal uit te steken om mee te zijn met nieuwe (technologische) ontwikkelingen. Het worden alleszins moeilijke jaren voor de beleidsmakers ...